Routes

Het thema van de Oer-IJ Expeditie 2022 is “Ode aan het Oer-IJ landschap”. De landschappen waar de routes doorheen voeren zijn zo bijzonder en waardevol dat een ode op z’n plaats is. Tijdens de Oer-IJ Expeditie kunnen wandelaars kiezen uit maar liefst 5 verschillende routes: 11, 16, 22, 25 en 31 km. Alle 5 de routes bestaan uit een echte ontdekkingswandeltocht. Stuk voor stuk ware belevingstochten. Op iedere route zijn veel restanten te zien van het oude Oer-IJ en de rol van wind en water bij vorming en later gebruik van dit landschap. Tijdens deze wandeltocht maken de wandelaars op een bijzondere manier kennis met het boeiende verleden van dit groene hart in Kennemerland. 

De routes starten en finishen allemaal op het Westerplein, voor museum Huis van Hilde. Deze locatie ligt naast  het station van Castricum, dus is goed bereikbaar met het openbaar vervoer. Vanuit gaan de verschillende routes door de regio Castricum, Akersloot, Uitgeest en Heemskerk. 

11 km - Duin en Boschroute

De Duin en Boschroute is een hele mooie gevarieerde route, die vooral geschikt is voor gezinnen met jonge kinderen. Deze route gaat eerst door de Zanderij, een bollengebied dat geleidelijk wordt omgevormd tot natuurgebied. Hierna gaat de route verder over het uitgestrekte terrein van het voormalig psychiatrisch ziekenhuis Duin en Bosch, met prachtige parknatuur en oude gebouwen die op de lijst van Rijksmonumenten staan. Bij de Zeeweg wordt het Koningskanaal gekruist en gaat het verder naar ‘het meertje van Vogelenzang’. Beide waterpartijen zijn door de mens aangelegd en kennen een lange historie. Iets verder op de route bevindt zich het PWN-bezoekerscentrum De Hoep, met veel informatie over drinkwaterwinning en natuur in het duingebied. De route loopt verder door het gevarieerde duingebied, waarbij u vlak voor de finish op de uitzichtoren van de Papenberg nog wordt getrakteerd op een prachtig uitzicht over het door wind en water gevormde landschap.

16 km - Dog- en Katroute

Deze 16 km lange wandelroute gaat over de Oosterbuurt in Castricum, een ‘geest’ op een oude oeverwal van het Oer-IJ, naar de strategische plek van het oude kasteel Cronenburg. Vervolgens wandelt u dwars door de Castricummerpolder, het laaggelegen mondingsgebied van het Oer-IJ, waarvan de huidige waterlopen herinneren aan voormalige kreken. Bij Uitgeest aangekomen gaat de route langs de molens De Dog en De Kat, die elk een eigen polder bemalen. Daarna kan op het altijd gezellige Regthuysplein even een korte pauze worden genomen. De route gaat verder door dit mooie geestdorp tot het weidegebied dat ligt tussen Uitgeest en Heemskerk. Tussen oude strandwallen stroomde hier ooit het Oer-IJ richting de Noordzee. Hier volgt de route de oever van de noordelijke tak van het Oer-IJ om via oude dijkjes uit te komen op de Noordermaatweg. Hier loopt de route tussen natuurgebieden en weilanden door naar de Korendijk. Dan door een tuindersgebied, tot de duinbosrand en onder langs de Papenberg door naar de finish.

22 km - Molens- en Kastelenroute

Deze route volgt eerst het traject van de 16 km route, maar na het doorkruisen van de noordelijke tak van het Oer-IJ aan de zuidwestkant van Uitgeest volgt er een extra lus naar het strategisch gelegen kasteel Assumburg. Dit is een van de vele kastelen die in de middeleeuwen in deze regio in een halve boog heel dicht bij elkaar lagen. Een uitleg hierover is te vinden op een van de informatiepanelen. Na een bezoek aan het kasteel met de mooi aangelegde stijltuin gaat de route verder langs de zuidelijke tak van het Oer-IJ die eindigt bij het parkbos van Marquette, ook een voormalig kasteel. Met een mooi uitzicht op natte weidevogelgebied. Op een historisch dijkje, de Noordermaatweg, sluit de route hierna weer aan op de 16 km route.

25 km - Langemeer- en Geestenroute

Deze route en de 31 km route zijn dit jaar nieuw in het routepalet van de Oer-IJ Expeditie. Vanuit Castricum loopt de route over hogere oeverwallen van het voormalige Oer-IJ en door lage strandvlakten naar de oude oostelijk gelegen kustlijn bij Akersloot. Hier zijn zo’n 5.000 jaar geleden de smalle en vlak naast elkaar gelegen strandwallen gevormd. Op deze hogere gronden was al vroeg bewoning mogelijk. De eerste bewoners leefden van landbouw. De akkercomplexen bij de boerderijen worden ‘geesten’ genoemd. De lagere gronden rond de strandwallen waren erg nat en werden gebruikt voor het weiden van vee. Akersloot lag aan het eind van de Schulpvaart. Schelpenvissers uit Castricum en Bakkum lieten over deze vaart hun schelpen transporteren naar de kalkovens die bij Akersloot aan het Uitgeestermeer/Langemeer stonden. Deze kalkovens staan nu als monument in het Zuiderzeemuseum. Het meer heeft nu vooral een functie voor de visserij en de recreatie. De route gaat verder over de hoge dijk die het boezemwater van het Langemeer moet tegenhouden, om daarna af te dalen naar het heel mooi laaggelegen veenweidegebied. De strijd tegen het water is langs dit deel van de route goed te zien aan de dijkjes, het Museumgemaal 1879 en de Dorregeestermolen. Langs de oevers van het Langemeer ligt een oeverpark voor recreanten. De route loopt verder naar het rustpunt op het Regthuysplein. Hierna sluit deze route aan op de 16 km route.

31 km - Langemeer- en Kastelenroute

Deze langste route voert langs alle mooie landschapskenmerken van het gebied. Van Castricum loopt de route naar Akersloot en het Langemeer en gaat daarna via Uitgeest door naar Heemskerk. De route is gelijk aan die van de 25 km, maar volgt na het Regthuysplein de 22 km route. Onderweg valt veel te genieten van bloem- en vogelrijke weilanden, voert langs molens en gemalen gaat over strandwallen en door strandvlaktes en komt uit bij het machtige kasteel Assumburg. In het Oer-IJ gebied hebben in de late middeleeuwen meer dan dertig kastelen gelegen. Langs deze route zijn Assumburg en Marquette nog altijd bestaande kastelen, maar ook de resten van Cronenburg bij Castricum en Oud-Haerlem bij Heemskerk verwijzen nog naar de kastelentijd. Deze route is er vooral één om veel kilometers te maken, maar zeker ook om bewust even de tijd te nemen voor al het moois onderweg.